Thung lũng chết là vùng đất khắc nghiệt, quanh năm không có một giọt mưa, nắng nóng cực độ. Thế nhưng thung lũng chết lại gây nhiều hiếu kỳ vì có những hòn đá biết đi.
Thung lũng chết – Death Valley nằm gần biên giới bang California và Nevada, toạ lạc ở nơi thấp nhất, khô nhất và nóng nhất Bắc Mỹ. Vùng đất này trải dài trên 136,2km và có diện tích 7.800km2, nằm ở độ sâu 86m dưới mực nước biển. Tại đây có một chiếc hồ khô Racetrack Playa và những hòn đá lớn nhỏ (có hòn đá nặng tới 320kg), điều đặc biệt là chúng có khả năng tự di chuyển và để lại phía sau những vệt dài trên nền đất nứt nẻ.
Vì sao vùng đất này có tên Thung lũng chết?
Thung lũng chết là một vùng đất khắc nghiệt, được bao quanh bởi những dãy núi cao, không khí nóng lưu thông khắp thung lũng. Quanh năm hầu như không có một giọt mưa và mỗi khi có mưa xuống những nơi nóng rực thường có những lớp bùn đỏ trôi ra trông như núi lửa phun trào, vậy nên nơi đây còn có tên gọi là “miệng núi lửa chết”.
Thung lũng chết là một nơi khắc nghiệt với cái nóng gay gắt
Còn cái tên “thung lũng chết” đã có cách đây hơn 150 năm, được hình thành bởi những câu chuyện “chết chóc”.
Vào năm 1849, một đoàn người đãi vàng muốn tìm lối đi tắt đã vô tình lạc vào thung lũng này, đoàn người bị mất phương hướng không tìm được lối ra. Thời tiết khắc nghiệt, đói khác và bị côn trùng, rắn rết tấn công, không bao lâu sau thì bỏ mạng. Đến tháng 1 năm 1950, duy nhất một thành viên trong đoàn đã thoát ra được thung lũng chết, người này đã reo lên “tạm biệt thung lũng chết” từ đó vùng đất kỳ lạ này được gọi là “thung lũng chết”.
Đến năm 1941, một đoàn điều tra Mỹ vì mất phương hướng đã lạc vào thung lũng chết và cũng không một ai sống sót.
Có nhiều giả thuyết cho rằng các hòn đá có thể tự di chuyển là nhờ lốc xoáy, cuồng phong hoặc những mảng tảo trơn trượt, nhưng không có ai từng được chứng kiến cảnh tượng tự đi này. Điều có thể trông thấy là sự sai lệch vị trí cùng những đường trượt dài trên nền đất khô cằn.
Dù là có hình dạng và khối lượng tương tự nhau nhưng các hòn đá đều có lộ trình riêng, có hòn rẽ trái, hòn rẽ phải, đi theo hình lượn sóng, và trượt lướt những quãng đường dài ngắn khác nhau. Thậm chí có những khối đá đã “đi” một quãng đường dài đến 450m so với ban đầu, và mất từ 2-5 năm cho việc di chuyển này.
Những hòn đá tự do di chuyển không theo quy luật nào
Nhà cổ sinh vật học Paul Olsen ở đại học Columbia và cộng sự từng công bố họ đã phát hiện bằng chứng việc những hòn đá di chuyển đã có cách đây hàng triệu năm. Cụ thể, nhóm nghiên cứu của Olsen đã tìm thấy đường rãnh di chuyển của hòn đá trên miếng hoá thách dấu chân khủng long có niên đại 200 triệu năm.
Đường rãnh di chuyển của hòn đá được tìm thấy trên miếng hoá thách dấu chân khủng long
Các nhà khoa học liên tục đặt ra nhiều giả thuyết để lý giải cho hiện tượng kỳ lạ này. Một trong những giải thích được nhiều người tin tưởng nhất chính là nhờ lực hấp dẫn, tuy nhiên giả thuyết này đã nhanh chóng bị bác bỏ. Khu vực này có địa hình bằng phẳng, phía nam thấp hơn phía bắc không đáng kể, chỉ vài centimet. Như vậy các hòn đá sẽ khó có khả năng dịch chuyển, huống hồ lại đi được những quãng đường dài như thế.
Lý giải hiện tượng tự đi của những hòn đá trong thung lũng chết
Cứ thế ngày càng có nhiều giả thuyết được đưa ra để giải thích hiện tượng này nhưng không lý giải nào là có khả thi, thậm chí có người còn cho rằng chính người ngoài hành tinh đã dịch chuyển những hòn đá.
Và cho đến mùa đông năm 2011, nhóm các nhà nghiên cứu tại Viện hải dương học Scripps thuộc Đại học San Diego đã tiến hành đi tìm lời giải. Nhóm nghiên cứu mang đến 15 hòn đá có trang bị hệ thống định vị GPS và đặt một trạm khí tượng nhằm đo đạc sức gió mỗi giây 1 lần. Vì những hòn đá di chuyển rất chậm, có thể lên đến 10 năm nên nhóm họ cũng đã chuẩn bị sẵn tinh thần là phải chờ đợi rất lâu.
Tuy nhiên thật may mắn vào tháng 12 năm 2013, nhóm nghiên cứu tới thăm lòng hồ Racetrack Playa và phát hiện ra điều đã giúp những hòn đá có thể dịch chuyển, đó là sự phối hợp hoàn hảo từ nhiều yếu tố:
Đầu tiên, mặt hồ phải được phủ một lớp nước sao cho có độ sâu đủ lớn để tạo thành một lớp băng nổi vào mùa đông nhưng vẫn đủ độ nông để các hòn đá nhô lên trên mặt nước. Thời điểm đó, nhóm nghiên cứu cho biết mặt hồ lúc này có độ sâu 7cm.
Thứ hai, vào ban đêm khi nhiệt độ xuống thấp mặt hồ sẽ đóng một lớp băng mỏng trên mặt, bên dưới vẫn là nước. Lượng băng dần dày lên và đủ độ cứng tạo nên lực đẩy các hòn đá. Khi đó những hòn đá sẽ được bao quanh bởi lớp băng, một nửa nhô lên trên, một nửa ngập trong nước.
Sau cùng, khi mặt trời xuất hiện, nhiệt độ tăng lên những tảng băng sẽ tan chảy và nứt ra thành từng mảng. Thế là những cơn gió đẩy những tảng băng trôi đi trên mặt hồ, đồng thời những hòn đá cũng di chuyển theo.
Như vậy chỉ cần những cơn gió có tốc độ 3-5m/s kết hợp với những tấm băng dày từ 3-5mm, những hòn đá sẽ được đẩy đi với tốc độ vài inch mỗi giây. Tốc độ này rất chậm, mắt thường con người gần như không thể nhìn thấy được. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu chỉ nhận thấy sự dịch chuyển ở những hòn đá có kích thước nhỏ.
Những tảng băng và gió chính là đáp án của hiện tượng di chuyển này
Dù đã có câu trả lời nhưng kết quả này vẫn không thuyết phục được nhiều người, họ vẫn truyền tai nhau những giả thuyết bí ẩn liêu trai về những hòn đá biết đi tại thung lũng chết.
Nguồn: VOH
- Bí ẩn vùng cấm địa chết chóc, chứa nhiều huyền bí, nơi không ai dám đặt chân đến ở Trung Quốc
- Bí ẩn về vàng – hơn cả một kim loại quý
- Bí ẩn những hành tinh biến mất: Đại chiến tinh cầu trong Hệ Mặt Trời?