Ý thức con người tồn tại độc lập với não bộ?

Linh hồn có tồn tại hay không ? Đây là câu hỏi kinh điển trong nhiều thập kỷ qua của nhân loại.

Nó có thể là điều đương nhiên trong văn hóa các nước Á Đông, nhưng lại là chủ đề gây tranh cãi không ngừng nghỉ trong giới khoa học thực chứng hiện đại.

Trong khi các quan điểm duy vật khẳng định rằng những suy nghĩ và tư tưởng của chúng ta được hình thành từ não bộ, thì một số khác lại cho rằng ý thức con người vượt qua thế giới hữu hình của chúng ta, đã có rất nhiều những trải nghiệm gây chú ý chứng minh cho sự tồn tại của linh hồn. 

Những thập kỷ gần đây, có rất nhiều trường hợp kể lại trải nghiệm cận tử của họ về thế giới bên kia, trong số họ có những người tin vào tâm linh cũng có người không. Đáp lại, các nhà khoa học đã và đang thu thập dữ liệu để hiểu rõ hơn về các hiện tượng đặc biệt này cũng như đưa ra giả thuyết về sự tồn tại của những thực tại mà các giác quan của chúng ta chưa thể nhận thức được. 

Một số ý kiến cho rằng ý thức con người vượt qua thế giới hữu hình của chúng ta. (Ảnh qua Apollo)

Ý thức tồn tại độc lập với não bộ? 

Dưới các hoàn cảnh cùng cực, ví như trải nghiệm cận tử (NDE), tâm trí vẫn có thể hoạt động tốt, thậm chí tốt hơn bình thường, dù não bộ bị thương tổn, đây là kết luận rút ra được từ hàng nghìn trường hợp trải nghiệm cận tử được ghi nhận.

Theo một nghiên cứu năm 2014 được công bố trên Thư viện Y khoa Quốc gia, đã đưa ra 9 bằng chứng về sự tách biệt của ý thức ra khỏi cơ thể một cách rõ ràng. 

Một số bằng chứng thuyết phục nhất được cung cấp bởi những người có trải nghiệm khi bị bất tỉnh, hôn mê hoặc chết lâm sàng. Khi được hỏi về mức độ nhận thức của họ trong suốt giai đoạn diễn ra, 74,4% trong số họ cho biết cảm thấy “Ý thức hết sức rõ ràng và tỉnh táo hơn lúc bình thường”, trong khi 20,4% lại mô tả trạng thái của họ là “Tư tưởng vẫn bình thường” và chỉ có 5,2% cảm thấy “Lúc đó tư tưởng của họ đã rơi vào trạng thái hôn mê”. 

Các trải nghiệm — rõ ràng và có cấu trúc logic – thường xảy ra trong các trường hợp ngừng tim. Theo các nghiên cứu trước đây, não bộ không có hoạt động đáng kể trong khoảng 10-20 giây sau khi tim ngừng đập. Theo như lập luận này, thì một trải nghiệm kéo dài và ý thức tỉnh táo sau khi ngừng tim sẽ khó có thể xảy ra.

Tuy nhiên, các trường hợp ký ức có tổ chức rõ ràng ở những bệnh nhân được gây mê toàn thân – trong đó não được gây mê không thể tạo ra ký ức theo hình ảnh chức năng – cũng đã được báo cáo.  

Tiến sĩ Bruce Greyson, một nhà nghiên cứu NDE tại Đại học Virginia, cho biết:

“Trong bộ sưu tập trải nghiệm cận tử của chúng tôi, 127 trong số 578 trường hợp trải nghiệm cận tử (chiếm 22%) xảy ra khi gây mê toàn thân, và chúng bao gồm các tính năng như OBE liên quan đến việc những người có trải nghiệm linh hồn thoát khỏi thân xác và có thể quan sát nhân viên y tế đang làm việc trên cơ thể của họ, hay thấy những ánh sáng rực rỡ hoặc sáng chói bất thường, họ cũng gặp lại những người thân đã khuất, những suy nghĩ, ký ức và cảm giác lúc đó là hết sức rõ ràng.”

Các thống kê khác về trải nghiệm của những người bị bất tỉnh nói rằng họ thậm chí có thể nhìn thấy các sự kiện đang diễn ra trong khi linh hồn của họ đã rời khỏi thân xác. Nghiên cứu cho thấy 45% những trường hợp NDE cho biết họ có thể nghe thấy và nhìn thấy các điều trị vật lý đang diễn ra khi linh hồn của họ ở phía trên cơ thể.  Những người trải nghiệm cận tử khác đã đưa ra những mô tả khá chính xác về quá trình hồi sức của chính họ. 

Các thống kê khác về trải nghiệm của những người bị bất tỉnh nói rằng họ thậm chí có thể nhìn thấy các sự kiện đang diễn ra trong khi linh hồn của họ đã rời khỏi thân xác. (Ảnh qua Twitter)

Sự tồn tại vô hình

Tiến sĩ Alan Ross Hugenot, một chuyên gia về vật lý và khoa học kỹ thuật, người từng có trải nghiệm cận tử sau một tai nạn xe máy vào những năm 1970; trong một buổi phỏng vấn tại Hội nghị Quốc tế về Nghiên cứu Cận tử (IANDS) năm 2014 ở Newport Beach, California, ông cho biết:

“Tôi đã thực hiện nhiều nghiên cứu như sử dụng vật lý Newton để tạo ra các con tàu…nhưng trong suốt thời gian đó, tôi biết rõ hơn hết, có cả thế giới khác mà 5 giác quan của chúng ta không thể ghi nhận.”

Khi nói về “thế giới bên kia” mà ông cảm nhận được trong giai đoạn thay đổi cuộc đời mình, ông ấy mô tả nó còn “chân thực hơn nơi này”. Sau trải nghiệm đặc biệt đó, tiến sĩ Hugenot đã dành toàn bộ thời gian tập trung nghiên cứu về thế giới bên kia. 

Những trường hợp trải nghiệm cận tử theo báo cáo năm 2014 đề cập ở trên, đều nhắc đến việc khi linh hồn rời khỏi thể xác sẽ đi vào một đường hầm và nhìn thấy một ánh sáng thần bí. Tương tự như vậy, những người hồi sinh sau trận động đất ở Đường Sơn năm 1976 – trận động đất với số ca tử vong nhiều nhất trong lịch sử Trung Quốc – đã chia sẻ cảm giác lúc đó như đang ở trong một đường ống dẫn, đi qua đường hầm hoặc sẽ nhìn thấy ánh sáng ở cuối đường. 

Sự tồn tại của các thế giới hoặc chiều không gian khác được chứng minh thông qua lời kể của những nhân chứng có trải nghiệm NDE. Trong một cuộc khảo sát, những người trải nghiệm cận tử chia sẻ họ đã nhìn thấy những người thân quá cố của mình. Chỉ 4% trong số những người được khảo sát cho biết lúc đó họ gặp những người còn đang sống. 

Báo cáo giải thích:

“Trong những giấc mơ hoặc ảo giác khi những người thân quen hiện diện, đa số đều gặp những người trong cuộc sống hằng ngày và những kỷ niệm gần đây. Điều này hoàn toàn trái ngược với những người có trải nghiệm cận tử khi những người thân mà họ gặp hầu như đều đã qua đời…” 

Báo cáo này tương đồng với các số liệu được thống kê bởi các nạn nhân ở Đường Sơn, 1/4 trong số họ tuyên bố đã nhìn thấy những người thân quá cố, rồi đi cùng họ đến một thế giới khác để sinh sống. 

Tiến sĩ Hugenot đang nghiên cứu các lý thuyết khoa học để giải thích về thế giới khác. Một trong những giả thuyết của ông xem xét khả năng ý thức con người và linh hồn người chết cư trú trong vật chất tối hoặc năng lượng tối, chúng chiếm 96% vũ trụ mà nhân loại vẫn chưa biết. “96% vũ trụ chưa được xác minh này…cho chúng ta có cái nhìn về sự tồn tại của cả ý thức và thế giới bên kia”. 

Nhiều nạn nhân được cứu sống từ trận động đất Đường Sơn cho biết, bản thân cảm giác lúc đó như đang ở trong một đường ống dẫn, đi qua đường hầm. (Ảnh qua Booksie)

Trải nghiệm cận tử khẳng định sự tồn tại của linh hồn và thế giới bên kia

Mặc dù có rất nhiều người sợ hãi và lo lắng về cái chết – một hiện tượng được gọi là Thanatophobia – nhưng đa số những người trải nghiệm cận tử chia sẻ rằng ngay thời điểm đó họ có một cảm xúc mãnh liệt và nói chung là tích cực. 

Báo cáo năm 2014 trích dẫn lời kể của một cá nhân đã tận mắt chứng kiến lại những hồi ức trong suốt cuộc đời của mình, vào thời điểm khi cái chết đến:

“Tôi đã đi vào một nơi tối tăm, không có gì xung quanh tôi, nhưng tôi đã không sợ hãi. Ở đó thực sự rất yên bình. Sau đó, tôi bắt đầu thấy toàn bộ cuộc sống của mình đang diễn ra trước mắt giống như một bộ phim được chiếu trên màn ảnh, từ thời thơ ấu cho đến khi trưởng thành… ”

Các nạn nhân trong vụ động đất ở Đường Sơn trong trải nghiệm cũng kể rằng họ không hề sợ hãi, tâm trí lúc đó rất minh mẫn, bình tĩnh và vô cùng thoải mái. Một vài người trong số họ còn có cảm giác hạnh phúc và những ký ức tươi đẹp xuất hiện lại trong tâm trí họ. 

Những thay đổi tích cực sau trải nghiệm cận tử

Những thay đổi đáng kể đã được ghi nhận ở những cá nhân trải qua những cảm xúc sống động khi cận kề cái chết. 278 trường hợp NDE khi được hỏi về những tác động đối với cuộc sống của họ sau trải nghiệm cận tử, 54,7% trả lời “có những thay đổi lớn trong cuộc đời tôi”, 24% mô tả họ có những thay đổi đáng kể, 10,1% cho biết có thay đổi nhỏ và 5% cho biết không có thay đổi gì. 5,8% còn lại trong khảo sát cho biết họ “không xác định”. Đa số đều nói rằng sau trải nghiệm cận tử thì đức tin và giá trị quan của họ đã có thay đổi lớn. 

Một nghiên cứu đáng chú ý khác được thực hiện bởi bác sĩ y khoa Pim van Lommel, ông đã xác định được những tác động cụ thể đối với những cá nhân sau trải nghiệm cận tử. 

Bằng cách chia những người sống sót sau ngừng tim thành 2 nhóm – những người có trải nghiệm cận tử và những người không và đánh giá quan điểm của họ về cuộc sống trong khoảng thời gian từ 2 đến 8 năm. Nghiên cứu sau đó đã phát hiện rằng nhóm những người sống sót sau ngừng tim có trải nghiệm cận tử “ít sợ hãi hơn về cái chết, họ tin rằng sau khi chết sẽ đi đến một thế giới khác, họ quan tâm đến ý nghĩa cuộc sống, biết cảm thông cho người khác, yêu thương và đồng cảm hơn.”

Nghiên cứu kết luận rằng những người đã chứng kiến thế giới bên kia chỉ trong vài phút cận tử nhưng thế giới quan và niềm tin tâm linh của họ đã có những thay đổi sâu sắc và tích cực. 

Nguồn: TH

• Phát hiện thành phố 1700 năm tuổi của giới siêu giàu thời La Mã cổ đại dưới lòng đại dương
• Thí nghiệm xác thực con người có thể đi ngược thời gian
• Phát hiện 72 thiên hà mới trong khu vực Vùng sâu Hubble