Nếu bạn bước ra ngoài trời vào cuối tuần và nghĩ rằng “Chúa ơi, đêm nay trăng tròn trông thật đẹp”, có rất nhiều người suy nghĩ giống bạn. Theo Google Trends, các tìm kiếm liên quan đến Mặt trăng tăng hơn 60% trong tuần qua ở Úc, dẫn đầu là Tây Úc và Queensland.
Ngày xưa, Mặt trăng gần Trái đất hơn bây giờ. (Ảnh minh họa: PIRO4D/Pixabay)
Giáo sư Vật lý thiên văn, Jonti Horner, Đại học Nam Queensland, người đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu về Mặt trăng đã trả lời một số câu hỏi phổ biến nhất về Mặt trăng.
1. Mặt trăng tròn sáng hơn trăng bán nguyệt bao nhiêu lần?
Bạn có thể nghĩ rằng mặt trăng bán nguyệt (phần tư đầu tiên hoặc phần tư cuối cùng tùy thuộc vào vị trí của bạn) sáng bằng một nửa mặt trăng tròn. Tuy nhiên, nếu bạn cộng tất cả ánh sáng được phản xạ từ Mặt trăng tới chúng ta trên Trái đất, thì mặt trăng khuyết sáng kém hơn nhiều so với mặt trăng tròn, chính xác là kém hơn khoảng sáu lần.
Lý do chính cho điều này là do bóng tối. Khi Mặt trăng tròn, Trái đất nằm giữa Mặt trời và Mặt trăng. Vì vậy, khi bạn nhìn Mặt trăng mọc vào buổi tối, Mặt trời vừa lặn, sau lưng bạn.
Điều đó có nghĩa là mặt của Mặt trăng đối diện với Trái đất được chiếu sáng đầy đủ. Với Mặt trời ở sau lưng chúng ta, bóng đổ bởi các vật thể trên Mặt trăng đang hướng ra xa chúng ta, bị che khuất khỏi tầm nhìn. Vì vậy, chúng ta thấy ánh sáng của Mặt trăng sáng lên tối đa, đẹp và sáng.
Tuy nhiên, vào lúc mặt trăng bán nguyệt, Mặt trời chiếu vào Mặt trăng từ một phía nên các miệng núi lửa, núi, đá và đá cuội trên Mặt trăng đều đổ bóng. Điều đó làm giảm lượng ánh sáng bề mặt của Mặt trăng được chiếu sáng, do đó, lượng ánh sáng phản chiếu về phía chúng ta ít hơn mong đợi.
Điều thú vị là bề mặt thực tế của Mặt trăng không phản chiếu như vậy. Nếu Mặt trăng và sao Kim ở cạnh nhau. Khi bạn phóng to để xem độ sáng bề mặt của một vùng trên sao Kim và so sánh nó với độ sáng bề mặt của một vùng trên Mặt trăng, bạn sẽ thấy vùng trên sao Kim sáng hơn. Nó phản chiếu nhiều hơn vì sao Kim có rất nhiều mây giúp phản xạ ánh sáng trở lại Trái đất.
Nhưng vì Mặt trăng gần Trái đất hơn, nó trông lớn hơn sao Kim, nên tổng lượng ánh sáng phản xạ lại chúng ta lớn hơn. Khi bạn nhìn lên vào ban đêm, Mặt trăng sẽ có vẻ sáng hơn nhiều so với sao Kim.
Còn một lý do nữa khiến trăng tròn thêm sáng – và nó được gọi là sự dâng trào đối lập. Khi Mặt trăng tròn (hoặc gần đầy), bề mặt chúng ta nhìn thấy dường như sáng hơn một chút so với mọi thời điểm khác.
Mặc dù thực tế là bóng bị che đi là một phần của câu đố, nhưng điều đó vẫn chưa đủ để giải thích tất cả việc sáng lên của Mặt trăng vào ban ngày hoặc khoảng thời gian trăng gần tròn. “Sự gia tăng đối lập” là mảnh ghép cuối cùng trong câu đố làm cho mặt trăng tròn sáng hơn nhiều so với mặt trăng bán nguyệt. Đó cũng là thứ mà chúng ta thấy ở tất cả các thiên thể đá và băng khác trong Hệ Mặt trời.
2. Tại sao Mặt Trăng sáng?
Mặt trăng không có khả năng tự phát sáng, nó chỉ là một tấm gương phản chiếu ánh sáng Mặt trời. Vào thời điểm viết bài, chúng ta đang ở trong một ngày trăng tròn, vì vậy, mặt trăng trông rất to và sáng. Nó trông lớn hơn rất nhiều so với mọi thứ khác trên bầu trời đêm. Khoảng thời gian này Mặt trăng rất gần chúng ta và rất sáng bởi vì nó phản chiếu ánh sáng từ Mặt trời.
Nhưng Mặt trăng đang di chuyển xa khỏi Trái đất với tốc độ gần 4cm mỗi năm. Trong quá khứ, Mặt trăng gần Trái đất hơn nên trong thời gian đó nó lớn hơn và sáng hơn. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Mặt trời kém sáng hơn một chút, vì vậy khó có thể nói chính xác Mặt trăng sáng hơn như thế nào.
3. Mặt trăng có tròn đầy trong Lễ Phục sinh không?
Không. Lễ Phục sinh là Chủ nhật đầu tiên sau ngày trăng tròn đầu tiên sau ngày bắt đầu xuân phân tháng Ba (ngày và đêm dài bằng nhau).
Ngày xuân phân tháng 3 là điểm trong năm mà Mặt trời ở chính giữa đường Xích đạo trên bầu trời, đi từ Nam bán cầu sang Bắc bán cầu.
Đối với các nhà thiên văn học, đây là thời điểm bắt đầu mùa xuân ở bán cầu Bắc; đối với những người ở Nam bán cầu, nó đánh dấu sự bắt đầu của mùa thu thiên văn. Ngày xuân phân tháng 3 thường rơi vào khoảng ngày 21 tháng 3.
Thời gian giữa hai lần trăng tròn liên tiếp là khoảng 29,5 ngày. Điều này có nghĩa là ngày Lễ Phục sinh có thể dịch chuyển xung quanh khá nhiều.
4. Con sâu Mặt trăng là gì?
Đây là một câu hỏi ở Hoa Kỳ. Theo báo cáo của Mỹ, cái tên này có thể ám chỉ những con giun xuất hiện trong đất khi thời tiết ấm lên ở Bắc bán cầu. Theo báo cáo, điều này phản ánh chi tiết từ hệ thống kiến thức của người Mỹ bản địa.
Điều quan trọng là chúng ta cần phải thừa nhận thiên văn học truyền thống, nhưng điều đáng chú ý là quy ước đặt tên này xuất phát từ văn hóa Mỹ bản địa chứ không phải văn hóa bản địa của chúng ta.
5. Mặt trăng tròn kéo dài bao lâu?
Về mặt khoa học, chính xác “thời điểm” mà Mặt trăng tròn nhất là thời điểm nó hoàn toàn đối diện với Mặt trời trên bầu trời. Điều đó xảy ra một lần sau mỗi 29 ngày hoặc lâu hơn. Đó là thời điểm Mặt trăng được chiếu sáng nhiều nhất.
Vậy điều đó kéo dài bao lâu? Trong thực tế, đó là một tích tắc – khoảnh khắc của sự tròn tối đa chỉ là thoáng qua.
Dù bằng cách nào, nếu bạn nhìn thấy trăng tròn và nghĩ rằng đó có thể là một đêm đẹp để hẹn hò, bạn có thể chú ý đến chu kỳ của Mặt trăng và cảm nhận sự ấn tượng và tuyệt vời trên bầu trời.
Nguồn: NTDVN – Theo The Conversation
- Xuất hiện 4 ngoại hành tinh mới giống sao Mộc
- Sốc: Một đoạn ghi âm từ năm 1933 là bằng chứng về du hành thời gian?
- Một loại lực vũ trụ không xác định xuất hiện trong kết quả từ Máy gia tốc hạt lớn tại CERN