Cuộc phỏng vấn tác giả, tiến sĩ Larry Dossey về quyển sách mới có tựa đề ‘Một Tâm Trí’
Tiến sĩ Larry Dossey là một trong những cha đẻ của phong trào y học tổng thể (cách điều trị cân nhắc đến tất cả các nhân tố của con người – cơ thể, tâm trí, tâm linh và cảm xúc- để đạt tới sức khỏe tối ưu) và đồng thời là cố vấn của tác giả bài viết.
Tồn tại “Một Tâm Trí” vĩ đại kết nối ý thức của vạn vật – ý tưởng này giống như dùng cỗ máy Cerebro trong phim X-men để kết nối với ý thức của mọi người. (Ảnh: dkn)
1. Frank Lipman: Cuốn sách Một Tâm Trí (One Mind) của ông đề cập đến điều gì?
Larry Dossey: Cuốn sách này đề cập đến bản chất của tâm trí chúng ta. Trong sách tôi muốn chứng minh rằng, tâm trí chúng ta không bị giới hạn trong bộ não hay cơ thể, như chúng ta vẫn thường được dạy, mà nó còn mở rộng vô hạn ra bên ngoài. Tâm trí của chúng ta không có giới hạn hay biên giới, nên chúng sẽ hòa lẫn với tất cả tâm trí của các sinh mệnh khác để hình thành Một Tâm Trí tổng thể.
Cái tâm trí rộng lớn hơn này dường như không có giới hạn về thời gian, nên nó bất tử và trường tồn vĩnh viễn. Nó cũng là một nguồn trí tuệ và sáng tạo lớn lao. Bức tranh này được dựa vào rất nhiều các bằng chứng cũng như nhiều trải nghiệm phong phú của con người, mà tôi trình bày một cách chi tiết đầy đủ trong cuốn sách.
Vì vậy, về cơ bản cuốn sách này nói đến kích cỡ của tâm trí —nhỏ, trung bình, lớn, ngoại cỡ, hay thậm chí là vô hạn.
Nó nói về mỗi tâm trí của cá nhân chúng ta không chỉ độc lập đơn lẻ, mà còn được kết nối trong Một Tâm Trí như thế nào.
Điều này nói về các mối quan hệ của chúng ta — cách thức bộ não của chúng ta kết nối với nhau và với tất cả các sinh mệnh trên Trái đất, và tại sao điều này lại tối quan trọng đối với sự sinh tồn của chúng ta.
Tôi muốn nói rằng anh, người phối ngẫu của anh, con cái, anh chị em, người yêu, tổ tiên, hậu thế, và ngay cả mẹ vợ và con chó, con mèo của anh, tất cả đều là các thành viên của một ý thức bao quát hơn: Một Tâm Trí [đơn nhất tổng thể] (the One Mind)
Trong thế kỷ 20, chúng ta đã tách riêng phần tâm trí ra để phân tích. Nay tôi đang đặt nó trở lại.
Chúng ta được dạy rằng tâm trí của chúng ta được phân mảnh, được phân chia thành tiền ý thức, tiềm ý thức, vô thức, và vô thức tập thể. Cuốn sách này trái lại sẽ nhìn xuyên qua phía đầu bên kia của kính viễn vọng. Nó cho thấy rằng các tâm trí riêng lẻ của chúng ta là một phần của chỉnh thể ý thức lớn hơn, một tầng ý thức bao hàm tất cả các loại tâm trí — quá khứ, hiện tại, và tương lai, con người lẫn phi con người.
Một Tâm Trí, cơ chế mà tâm trí đơn lẻ của chúng ta là một phần của một ý thức lớn hơn và tại sao nó lại quan trọng. (Hình ảnh: drfranklipman.com)
2. Frank Lipman: Tại sao điều này lại quan trọng?
Larry Dossey: Việc nhận thức ra điều này là hy vọng lớn nhất cho sự tồn vong của chúng ta trên Trái đất. Chỉ bằng cách nhận thức ra, tại tầng cảm xúc sâu thẳm nhất, sự liên kết của chúng ta với nhau và với chính Trái đất này thì chúng ta mới có thể đủ can đảm để đưa ra những quyết định khó khăn cần thiết cho sự sinh tồn. Vì vậy quyển sách này là về việc sinh tồn — cứu lấy Trái Đất và chính chúng ta.
Alice Walker đã từng nói: “Bất cứ điều gì chúng ta yêu quý đều có thể được cứu” – tôi cho rằng, bao gồm Trái đất, bản thân chúng ta, con cái chúng ta, và thế hệ kế cận mà vẫn chưa được sinh ra. Cuốn sách Một Tâm Trí sẽ hỗ trợ chúng ta liên kết và thống nhất với tất cả những gì còn lại, từ đó có thể chia sẻ tình yêu đến muôn loài. Một Tâm Trí sẽ giúp chúng ta tái lập sự thần thánh của thế giới này.
Làm sao chúng ta biết được Một Tâm Trí như vậy thực sự tồn tại?
Ví dụ về Một Tâm Trí hiện diện ở khắp mọi nơi xung quanh chúng ta. Đây không phải chỉ là triết học thuần túy. Từ thời kỳ này đến thời kỳ khác, chúng ta đều trải nghiệm các sự kiện mà sẽ chỉ có ý nghĩa khi tâm trí của chúng ta kết nối với nhau.
Tình yêu của một người mẹ dành cho đứa con là một phạm trù nghiên cứu về sự thống nhất, trong đó khoảng cách và biên giới vật lý không có ý nghĩa. Bất cứ ai đã từng yêu sâu đậm sẽ trải nghiệm được điều tương tự: một sự kết nối giữa hai người trong đó khái niệm về “người kia” không còn nữa. Gần đây có nổi lên khoa phả hệ, tức nghiên cứu về nguồn gốc gia đình. Người ta có thể xem đó là nỗ lực tái thiết mối liên kết và sự khao khát một sự hòa hợp làm một.
Hơn thế nữa, con người thường trao đổi suy nghĩ, cảm xúc, và thậm chí cả những cảm giác vật lý ở khoảng cách xa. Điều này đặc biệt phổ biến giữa những người có cảm xúc gần gũi với nhau. Ví dụ cổ điển là một bà mẹ mà “tự nhiên biết được“ rằng con bà đang gặp nguy hiểm, mặc dù đang ở cách đó rất xa — như thể bà mẹ và đứa con có cùng một tâm trí và ý thức chung vậy.
Ví dụ khác: Con người thường có thể thu thập kiến thức về sự vật theo những cách không thể lý giải được. Lấy ví dụ, nhà phát minh vĩ đại Thomas Edison từng nói:
“Tôi chưa bao giờ tạo ra bất cứ cái gì. Tôi thu nhận cảm hứng từ Vũ trụ rộng lớn và diễn đạt chúng ra”.
Ví dụ khác: Những thiên tài, vốn thường có xu hướng mắc các khuyết tật về mặt tâm trí, không thể đọc, và không có khả năng học, nhưng lại có thể đưa ra những thông tin chi tiết mà họ lý ra không thể biết được. Vậy những kiến thức này đến từ đâu? Tôi cho rằng họ đã kết nối với một kho trí tuệ gọi là Một Tâm Trí.
Con người thường hay có những giấc mơ chi tiết về những sự kiện xảy ra trong tương lai, mà tôi đã dành cả quyển sách có tựa đề Quyền năng của Linh cảm để thảo luận về nó.
Các trải nghiệm cận tử là một cánh cổng dẫn đến Một Tâm Trí. Mười triệu người Mỹ đã trải nghiệm hiện tượng này. Điểm đặc trưng của những trải nghiệm loại này là một sự thống nhất với tất cả những thứ ngoài kia — một nhận thức quá đỗi sâu sắc đến nỗi đã làm cuộc sống của họ biến đổi sau khi hồi phục.
Tôi thảo luận một loạt các trải nghiệm khác nhau thuộc loại này. Chỉ đơn giản là không có cách nào giải thích những việc như vậy bằng quan điểm truyền thống – cho rằng tâm trí của chúng ta bị giới hạn bởi bộ não, rằng chúng ta thu thập thông tin chỉ qua các giác quan vật lý, và rằng tâm trí của chúng ta đứng cách biệt với tâm trí của người khác. Cần phải có một tầm nhìn lớn hơn về ý thức — cái mà tôi gọi là Một Tâm Trí.
Bằng chứng cho thấy tâm trí của chúng ta không bị giới hạn bởi bộ não và thân thể. Và nếu nó không giới hạn hay hạn chế vào những địa điểm đặc định trong không gian, thì các tâm trí cá nhân của chúng ta phải hòa hợp với nhau theo một cách thức nào đó, trong Một Tâm Trí.
Các lợi ích là vô cùng lớn. Nếu tâm trí của từng cá nhân chúng ta không có biên giới và hòa lẫn vào với tất cả những tâm trí khác, thì điều đó có nghĩa là chúng ta có thể tiếp cận tất cả trí tuệ và khả năng sáng tạo có thể. Và vì Một Tâm Trí là vô hạn định không chỉ trong không gian mà cũng còn trong thời gian, nên nó phải là bất tử, theo một cách hiểu nào đó. Vì vậy cách nhìn nhận theo Một Tâm Trí cũng đảm bảo cho chúng ta sự tồn tại sau cái chết thể xác.
Frank Lipman: Từ đâu mà ông nảy sinh ra ý tưởng này?
Larry Dossey: Khái niệm về Một Tâm Trí đã xuất hiện trong một khoảng thời gian dài. Chúng ta có thể lần theo nguồn gốc của nó trong triết học Ấn Độ cổ đại 3.000 năm về trước, khi nó được gọi là các Ghi chép Akashic. Nó vang dội trong khái niệm của đạo Hindu về sự hợp nhất giữa thần và người: tat tvam asi (Bạn là như thế đó).
Rất nhiều truyền thống coi trọng trải nghiệm về Một Tâm Trí. Nó đã được gọi bằng những cái tên khác nhau như Ngộ trong Thiền, samadhi (hay Định) trong Yoga, fana trong đạo Xufi, và ý thức Thiên Chúa trong Công giáo. Các thuật ngữ khác bao gồm ý thức vũ trụ, khai ngộ, giác ngộ, v.v…
Việc trải nghiệm Một Tâm Trí, bất kể nó được gọi tên như thế nào, bao gồm một sự lĩnh hội trực tiếp về vũ trụ và vạn vật trong nó như Một Thể Duy Nhất mà không có các đường phân chia hay sự phân loại bên trong. Tất cả mọi thứ được kết nối với tất cả mọi thứ khác. Sự phân chia và sự ngăn cách là ảo giác không có thật. Như nhà tâm lý học Lawrence LeShan đã viết: “Không có sự phân cách giữa các thực thể, dù là thời gian hay không gian. Toàn bộ vũ trụ được nhận thức là ‘một thể duy nhất chứ không thể là hai”. Trải nghiệm này mang theo nó một cảm giác là một người đã thâu tóm được Chân lý không thể sai lệch. (Nguồn: Lawrence LeShan, Landscapes of the Mind. Guilford, CT: Eirini Press; 2012: 91).
Ở đây có sự ám chỉ đến ý tưởng trong Kinh Tân Ước. Thánh Paul đã nói đến “sự an lành của Chúa, vượt quá tất cả sự hiểu biết [của nhân loại]”. Như nhà nghiên cứu thần thoại Joseph Campbell đã nói, Chúa Giê-su nói rằng vương quốc của thiên đàng nằm ở bên trong. Ai ngự trị ở thiên đàng? Các vị Thần. Điều này có nghĩa là, Campbell nói, Chúa là ở bên trong mỗi con người — một thực thể vô tận, không giới hạn, bất tử.
Một người Mỹ theo chủ nghĩa tiên nhiệm (transcendentalists) đã ủng hộ khái niệm Một Tâm Trí — ý tưởng của Emerson về Oversoul (một linh hồn thần thánh tràn ngập toàn vũ trụ và bao chứa hết thảy linh hồn của con người – chú thích của người dịch).
Khái niệm vô thức tập thể của nhà tâm lý học người Thụy Điển Carl Jung là một phiên bản của Một Tâm Trí.
William James, người được mệnh danh là cha đẻ của ngành tâm lý học Mỹ, là một người ủng hộ sự tồn tại của một tâm trí đơn nhất, tập thể.
Rất nhiều các nhà khoa học vĩ đại trong nhiều lĩnh vực khác nhau đã ủng hộ ý tưởng này. Ví dụ như, ý tưởng này đã xuất hiện trong ngành vật lý học hiện đại trong các tác phẩm của nhà vật lý đoạt giải Nobel Erwin Schrödinger, mà những phương trình sóng của ông đã đóng góp nền tảng cho lý thuyết vật lý lượng tử. Nhà vật lý học nổi tiếng David Bohm cũng ủng hộ mạnh mẽ ý tưởng về một tâm trí đơn nhất, bao hàm hết thảy, trong đó bao gồm tất cả tâm trí của từng cá nhân.
Vì vậy ý tưởng về Một Tâm Trí đã xuất hiện cả thiên niên kỷ trước đây và vẫn tiếp tục cho đến ngày nay, và nó đã được củng cố bởi một số những nhân vật lỗi lạc nhất trong khoa học và tâm lý học hiện đại.
Frank Lipman: Ông là một bác sĩ. Liệu chuyên môn có liên quan gì với quan tâm của ông trong Một Tâm Trí không?
Larry Dossey: Có chứ, tất nhiên rồi. Vào giai đoạn ban đầu trong sự nghiệp của một bác sĩ nội khoa, tôi đã trải nghiệm một số sự kiện mà đã thay đổi hoàn toàn quan điểm của tôi về ý thức. Những trải nghiệm này đã làm tôi mất đi sự tự tin của mình.
Cũng như bao người khác, tôi từng tin tưởng rằng tâm trí và não bộ về cơ bản là giống nhau. Nhưng khi tôi bắt đầu trải nghiệm các giấc mơ biết trước tương lai, tức là thu thập được các thông tin về tương lai trước khi sự kiện xảy đến, tôi bắt đầu nghi ngờ quan niệm cho rằng hiện tượng loại này không thể xảy ra. Và đây không phải là trải nghiệm chỉ của riêng tôi; các bệnh nhân của tôi, cũng như các y tá và bác sĩ khác, cũng chia sẻ với tôi các trải nghiệm tương tự.
Vào cuối những năm 1980, các thử nghiệm nhằm đánh giá ảnh hưởng của thiện ý chữa bệnh và cầu nguyện lên tiến trình điều trị ở những bệnh viện vùng xa xôi, đã được xuất bản trên tạp chí y học.
Các thử nghiệm tương tự cũng đã được tiến hành trên sinh vật không phải người cũng như trên các cơ quan nội tạng và tế bào. Kết quả của những thử nghiệm này có hàm ý mạnh mẽ rằng tâm trí của chúng ta không bị giới hạn trong phạm vi của não bộ. Các ý định, suy nghĩ, và mong muốn của chúng ta có thể siêu xuất khỏi cơ thể và thay đổi “thế giới bên ngoài”.
Một số đánh giá trong lĩnh vực này, gọi là phân tích hệ thống/ tổng hợp, đã được xuất bản. Đây là cách kết hợp các kết quả của rất nhiều nghiên cứu nhằm có một cái nhìn tổng quan về một lĩnh vực nhất định. Rất nhiều những phân tích loại này đã được xuất bản trên các tạp chí bình duyệt. Hầu hết trong số chúng đều rất xác thực, từ đó cho thấy những kết quả này là có thật. Dù vậy, chúng ta vẫn chưa thật sự nhận thức chúng một cách đúng đắn.
Hầu như những người theo chủ nghĩa hoài nghi luôn phớt lờ điều này, nhưng quan trọng là rất nhiều những thử nghiệm loại này đề cập đến không chỉ các ảnh hưởng trên con người mà cả trên động vật, thực vật, vi khuẩn, và thậm chí cả các phản ứng hóa học. Tại sao điều này lại quan trọng đến vậy?
Vì những người theo chủ nghĩa hoài nghi thường nhận định rằng nếu một người có các phản ứng với, ví như, quá trình lành vết thương của một cá nhân ở địa điểm khác, thì đó chỉ là hiệu ứng placebo (giả dược) mà thôi — tức là kết quả của suy nghĩ, sự ám thị, hay kỳ vọng mang tính chất tích cực. Nhưng nếu một loài động vật, thực vật, vi khuẩn, hoặc các phản ứng sinh hóa bị tác động đến, thì ảnh hưởng tác động từ xa đó không thể xem là hiệu ứng placebo (giả dược) bởi vì, ít nhất như chúng ta biết, động vật, thực vật, vi khuẩn và các chất hóa học không có khả năng suy nghĩ một cách tích cực. Chúng không thể có các phản ứng placebo. Vậy nên những nghiên cứu trên sinh vật không-phải-người này là những dẫn chứng mạnh mẽ cho thấy các tác động trị liệu từ xa, có ý thức làm trung gian, và các hiện tượng phi cục bộ tương tự là có thật, tức là chúng ta không phải đang tự đánh lừa bản thân mình.
Chỉ bằng cách nhận thức ra, tại tầng cảm xúc sâu thẳm nhất, sự liên kết của chúng ta với nhau và với chính Trái đất này thì chúng ta mới có thể đủ can đảm để đưa ra những quyết định khó khăn cần thiết cho sự sinh tồn.
Những thử nghiệm đa dạng này hướng đến Một Tâm Trí. Chúng cho thấy rằng một số phương diện của ý thức chúng ta hoạt động bên ngoài não bộ và thân thể con người, và không thể bị phong tỏa hay giới hạn, bởi vì nó mang tính chất phi cục bộ/ vô hạn. Và nếu nó là vô hạn, thì tâm trí sẽ không có biên giới và phải hòa lẫn với tất cả các tâm trí còn lại.
Những nghiên cứu khác gọi là các thử nghiệm “tiên lượng” hay các thử nghiệm trong lĩnh vực “nhận thức dự cảm”, cho thấy rằng chúng ta có thể thu thập thông tin về tương lai, ngay cả trước khi sự việc đó xảy ra.
Khi đặt những bằng chứng lại cùng nhau, một bức tranh toàn cảnh về ý thức sẽ xuất hiện, có nghĩa là tâm trí của chúng ta không phải là cục bộ hay giới hạn vào những điểm nhất định nào đó trong không gian hay thời gian. Và nếu tâm trí của chúng ta không có biên giới, trong một chiều không gian nào đó chúng hẳn phải kết hợp với nhau để hình thành nên một tâm trí đơn nhất, một thực thể đơn nhất, cái mà tôi gọi là Một Tâm Trí.
Frank Lipman: Điều này nghe có vẻ hơi mang tính cách mạng, ông có nghĩ vậy không?
Larry Dossey: Trước đây tôi cũng thường nghĩ vậy, nhưng giờ không còn nữa. Các ý tưởng mới trong lĩnh vực khoa học, nghệ thuật, âm nhạc, toán học, giáo dụ… thường nghe có vẻ như khá cách mạng lúc mới được đề xuất. Xu hướng này là đặc biệt đúng khi thảo luận về phương diện ý thức. Như một nhà khoa học theo chủ nghĩa hoài nghi đã nhận xét cho ý tưởng về ý thức phi cục bộ, không giới hạn như sau: “Đây là điều tôi sẽ không thể tin, ngay cả nếu nó đúng”.
Nhà vật lý học Max Planck, người lập nền tảng chính cho vật lý lượng tử, đã gặp phải sự chống đối loại này. Ông cho rằng thế hệ những nhà khoa học già hơn sẽ lụi tàn dần, để cho những cá nhân trẻ hơn, có cách nhìn cởi mở hơn thế chỗ. Quan điểm của Planck có thể được hiểu như sau: “Khoa học thay đổi sau khi thế hệ khoa học này chết đi, nhường chỗ cho thế hệ khoa học khác”.
Một sự thay đổi triệt để về căn bản trong bất cứ lĩnh vực nào hầu như sẽ luôn vấp phải sự chống đối.
Cũng tương tự như vậy trong lĩnh vực khoa học. Rất nhiều người theo chủ nghĩa hoài nghi có xu hướng nghĩ rằng các khái niệm truyền thống của chúng ta về ý thức, hay bộ não, đã được đặt định chắc chắn như đá rồi.
Nhưng các quan điểm mới về nhận thức vẫn tiếp tục xuất hiện trong lịch sử. Vào thế kỷ 20 chúng ta đã thấy một tràng các khái niệm mới về ý thức — vô thức, tiền ý thức, tiềm ý thức, và vô thức tập thể. Một Tâm Trí là một phiên bản của vô thức tập thể, mà đã được miêu tả khái quát bởi nhà tâm lý học lỗi lạc Carl Jung, nhà tâm lý học William James, và rất nhiều người khác nữa. Nhưng chúng tôi có thứ mà hai nhà khoa học Jung và James không có: rất nhiều bằng chứng thực nghiệm để chứng minh cho khái niệm này.
Frank Lipman: Nhận thức về Một Tâm Trí đã tạo nên sự khác biệt gì trong cuộc sống của ông?
Larry Dossey: Nhận thức về Một Tâm Trí đã mang đến cho tôi sự bình an, tĩnh tại, và niềm vui.
Anh thấy đấy, bẩm sinh tôi là một người hướng nội, có thiên hướng đơn độc. Nhận thức về vị trí của tôi trong Một Tâm Trí đã giúp tôi vượt qua thiên hướng cô lập thiên bẩm. Tôi cảm thấy tôi đã tìm thấy được một nơi chân thật hơn trong vũ trụ. Nó giống như khi anh về nhà và nhận ra rằng anh chưa từng rời khỏi căn nhà đó. Nó là một loại cảm giác thuộc về cái gì đó, như tìm thấy vị trí tự nhiên của anh trong cấu trúc vĩ đại của vạn vật.
Nỗi sợ cái chết muôn thuở của con người đã không còn nữa. Là một bác sĩ, đây là điều quan trọng đối với tôi, bởi vì tôi tin rằng nỗi sợ cái chết và sự hủy diệt đã gây nên nhiều đau khổ hơn xuyên suốt trong lịch sử nhân loại so với tất cả các loại bệnh tật thể xác gộp lại. Một Tâm Trí sẽ giảm bớt cái nỗi lo sợ đó cùng với sự đau khổ đi kèm. Tại sao? Một Tâm Trí đặt ra sự bất tử bằng tính chất vô tận của chúng ta trong thời gian và không gian.
Sự nhận thức về Một-Tâm-Trí đã ảnh hưởng đến cách tôi liên hệ với những người khác. Tôi trở nên ít tranh đấu hơn, cho đi nhiều hơn, giúp đỡ nhiều hơn, thấu hiểu hơn những khó khăn và vấn đề của người khác, và tương tác nhiều hơn với họ. (Tôi vẫn còn phải nỗ lực nhiều!)
Sự nhận thức về Một-Tâm-Trí giúp tôi thấy được mình có thể tạo ra sự thay đổi như thế nào. Trong xã hội ngày nay, chúng ta có thể cảm thấy quá sức trước những thách thức mà chúng ta đang phải đối mặt. Nỗ lực của tôi – một cá thể đơn độc có thể tạo ra thay đổi gì? Một Tâm Trí gia tăng cảm nhận của chúng ta về sự đủ đầy và những điều khả thi, bởi vì thông qua nó chúng ta có thể tiếp cận với tất cả trí huệ và kiến thức. Chúng ta nhận ra rằng không cần phải biết và làm mọi thứ một cách độc lập, bởi vì chúng ta là một phần của Kết Nối Vĩ Đại. Chúng ta không bao giờ đơn độc. Chúng ta là một đội nhóm lớn vô tận, không phải là một con sói lẻ loi. Áp lực sẽ nhẹ đi. Một cảm giác nhẹ nhõm của tâm trí và tinh thần sẽ xuất hiện, và có lẽ một chút óc hài hước nữa. Đó chính là sự khác biệt rồi!
Nguồn: ĐKN – Drfranklipman.com