Các nhà khảo cổ học ở Trung Quốc vừa có một phát hiện độc đáo trong một ngôi mộ thời Tây Hán (221 TCN – 24 SCN) – hai cây đèn đồng có thể ‘nuốt’ khói. Các nhà sử học đã gọi đây là những cây đèn ‘thân thiện với môi trường’ đầu tiên được biết đến trên thế giới.
Các nhà khảo cổ Trung Quốc đã khai quật được hai cây đèn đồng hút khói cổ đại đươc cho là có niên đại khoảng 2.000 năm tuổi. Các chuyên gia cho rằng đây có thể là những cây đèn thân thiện với môi trường đầu tiên trên thế giới. (Ảnh: Tân Hoa Xã/Wan Xiang).
“Hai chiếc đèn đều có hình dáng con chim nhạn đang ngậm cá trong miệng. Điểm đáng lưu ý ở đây là con cá. Khói tỏa ra khi đốt sáp sẽ tiến vào thân thể con chim thông qua một lỗ thông trên mình con cá. Sau khi di chuyển qua phần cổ chim, khói sẽ tan biến trong nước trữ ở khoang bụng rỗng”, ông Xin Lixiang, người đứng đầu nhóm khai quật, trao đổi với tờ Tân Hoa Xã.
Việc sản xuất các loại đèn đồng đã gia tăng trong thời nhà Hán. Tuy nhiên, hai chiếc đèn được phát hiện là sản phẩm đầu tiên thiết kế theo kiểu hút khói được biết đến, và nhiều khả năng chúng thuộc về tầng lớp quý tộc. Theo ông LIxiang, độ sáng của bóng đèn có thể được điều chỉnh bằng cách xoay chụp đèn, và các bộ phận có thể được tháo rời để lau rửa.
“Đây vừa là một tác phẩm nghệ thuật vừa là một minh chứng cho sức sáng tạo của cổ nhân”, ông Lixiang nói với Tân Hoa Xã. Các nhà khảo cổ đã phát hiện hai cây đèn cổ này cách đây hai tháng trong một ngôi mộ ở nghĩa trang Hải Hôn Hầu gần thành phố Nam Xương, tỉnh Giang Tây. Đây được coi là tổ hợp mộ thời Tây Hán hoàn chỉnh nhất từng được phát hiện ở Trung Quốc, bao phủ một vùng diện tích hơn 40.000 m2 và chứa đến 8 ngôi mộ.
Nhóm nghiên cứu suy đoán ngôi mộ này thuộc về Lưu Hạ, cháu trai Hán Vũ Đế. Lưu Hạ lên ngôi vào năm 74 trước Công nguyên nhưng chỉ 27 ngày sau ông đã bị các trung thần hợp sức truất ngôi do ăn chơi sa đọa và bất tài.
Một bức bích họa miêu tả Hán Vũ Đế, vị hoàng đế vĩ đại nhất triều Hán, đang thờ Phật. Bức họa này được tìm thấy trong một hang động bên trong quần thể hang Mạc Cao. Người cháu trai Lưu Hạ không nổi tiếng bằng ông của mình nhưng cũng đã có một ngôi mộ bề thế. (Ảnh: Wikimedia)
Ngoài đôi đèn chim nhạn, các nhà khảo cổ còn tìm thấy hàng nghìn vật báu khác trong nghĩa trang, trong đó có 10.000 hiện vật bằng vàng, đồng, sắt, bài vị gỗ, thẻ tre, đồ ngọc bích, nhạc cụ, 10 tấn đồng xu và khu chôn cất ngựa cùng các cỗ xe.
Các nhà khảo cổ họ đã tìm thấy 10 tấn đồng xu bằng bạc bên trong và xung quanh lăng mộ của vị hoàng đế bị phế truất Lưu Hạ từ thế kỷ 1 TCN. (Ảnh: Tân Hoa Xã)
Các cuộc khai quật đã được bắt đầu vào năm 2011 và hiện vẫn đang được tiếp tục. Các nhà khảo cổ học tin rằng còn có rất nhiều hiện vật chưa được khai quật ở đây.
Nguồn: ĐKN – April Holloway, Ancient Origins.