Ở bảo tàng tỉnh Hòa Bình hiện còn bảo quản một con ba ba khổng lồ nặng 121kg với chiều dài 1,53m chiều rộng 0,8m. Con ba ba này đã được 6 thanh niên ở xóm Chăm Mát, xã Dân Chủ, TP.Hòa Bình bắt được vào đầu những năm 90.
Ba ba khổng lồ được trưng bày ở bảo tàng tỉnh Hòa Bình
Từ đó đến nay, người dân đồn đoán rằng “linh vật” đó là con vua thủy tề nên những người bắt được bị báo oán, người chết, người bị bắt mất vía, có người phải bỏ quê hương mà đi. Vậy thực hư lời đồn đó như thế nào, chúng tôi đã về địa phương nghe những người trong cuộc kể lại câu chuyện xảy ra cách đây đã hơn 20 năm.
Nơi xuất hiện những con vật khổng lồ
Theo lời kể của các cụ cao niên ở xóm Chăm Mát (xã Dân Chủ) thì ngày xưa khi chưa xây dựng thủy điện Hòa Bình, đầm Quỳnh Lâm còn thông với sông Đà qua ngã Ba Chạc. Đầm Quỳnh Lâm trước đây rộng lắm, đến gần trăm hecta, dài đến hơn 5km, chiếm gần hết thành phố Hòa Bình hiện nay. Ngày ấy, Đầm Quỳnh Lâm lau sậy cỏ dại mọc um tùm nếu không quen mà bị lạc trong đó có thể không tìm thấy đường ra.
“Ở giữa đầm có một nơi rất sâu, nhiều người thử lặn nhưng không khi nào chạm tới đáy. Cạnh đó là một cái gò cao mà duy nhất chỉ có cây đa cổ thụ mọc. Đầm hướng ra phía cửa vụng nơi có ba cột đá thẳng tắp lên trời. Theo lời kể truyền đời thì đó là nơi giao nhau của trời và đất trong thời kỳ “Sơn thần, Thủy thần” giao tranh, nhưng bất phân thắng bại nên lấy nơi này làm cột mốc phân chia ranh giới. Và nơi sâu nhất trong đầm được mọi người cho đó là nơi vua thủy tề ở”, ông Nguyễn Văn Mến (80 tuổi) kể lại.
Từ những điều kiện thiên nhiên ưu đãi, người ở các mới mới tìm về đây, sinh sống, lập nghiệp ở khu vực quanh đầm. Cách đây không xa, vào khoảng những năm 50 – 60 của thế kỷ trước, đầm Quỳnh Lâm là một “vương quốc” của chim trời, cá nước. Vốn là vùng đầm lầy nên nước lúc nào cũng ngập ngang ngực.
Người dân các xã Thái Bình, Sủ Ngòi, Dân Chủ đều sống nhờ vào việc đánh bắt chim, cá ở đầm. Ông Thơ Thi – một người dân trong xóm đã từng bắt được con trăn to như cột cái nhà sàn, rồi tới những loại cá, lươn to tới vài chục kilogram… Kể từ khi xây dựng thủy điện Hòa Bình và nhất là đắp đê Quỳnh Lâm (khoảng năm 1965), thì mọi thứ đã biến mất. Đầm Quỳnh Lâm nay chỉ còn là những chiếc ao tù nhỏ hẹp.
Những người sống bằng nghề chài lưới quanh khu vực đầm Quỳnh Lâm trước đây đều khẳng định họ đã không ít lần chạm chán những loài thủy quái khổng lồ như trăn hàng tạ, cá trê vài yến, lươn to bằng cây vầu, cây luồng.
Tục thờ thần rùa.
Cuộc vây bắt ba ba trên 100kg
Anh Nguyễn Văn Nở (SN 1960, trú tại xóm Chăm Mát) kể: Vào khoảng giữa tháng 4.1993 tôi dẫn đầu một nhóm 5 anh em trong xóm đi cắt lau, đước và đắp bờ làm ao làm thuê cho bên thủy sản. Hôm đó, chúng tôi tiến hành đắp bờ tại khu vực Phú Nghĩa, nay là khu phòng cháy chữa cháy tỉnh. Buổi sáng, trong lúc làm việc, mọi người đã bắt được con cá trê nặng hơn 3kg và con lươn to bằng cổ tay dài tới cả mét. Mọi người làm thịt rồi mua rượu về uống.
Trong lúc ngồi uống rượu, anh em nói vui với nhau: “Nơi này nhiều ba ba lắm, kể ra bắt được con 5, 7 cân bán thì tha hồ uống rượu”. Sau bữa trưa, anh Nở đi vào thành phố mua lưỡi cưa, các anh em còn lại tiếp tục công việc. Khi quay về thấy mọi người đang nháo nhác nói có một tảng đá lớn lắm nằm ngay phía dưới, khi dẫm chân lên thì tảng đá biết cựa quậy.
Không tin, anh Nở nói anh Bùi Văn Bàn xuống tìm thử, khi dẫm chân lên tảng đá thì đúng là nó biết cử động làm anh Bàn ngã dúi dụi. Thấy động, con ba ba vội tìm cách di chuyển xuống vùng nước sâu hơn. Đường đi của nó nổi bong bóng to như cái bát tô. Quyết không để con ba ba chạy thoát, mọi người liền về nhà lấy xiên, mai đào đất để quyết chiến với ba ba khổng lồ. Những người còn lại thì tập trung theo dõi đường đi của con ba ba này.
Tới 2h sáng, đuốc được đốt lên sáng vỡ cả góc đầm, mọi người phát hiện đầu con ba ba ngoi lên khỏi mặt nước trong đám lục bình to như phích nước, thở phì phò như trâu mộng. Một người trong nhóm liền lấy cào ba răng nhằm đầu con ba ba mà bổ xuống. Con ba ba bị đau nhưng quyết bò lên phía con rạch rồi theo đường đó định chạy ra sông Đà. Lúc này, mọi người chẳng ai bảo ai liền nhảy cả xuống chỗ con ba ba đang di chuyển, người đứng lên lưng, người lấy đinh ba, cào ba răng, mai xẻng đánh mạnh vào lưng.
Trong nhóm có anh Nguyễn Văn Xướng tuy là người ít tuổi nhưng lại rất bạo gan, sau khi lặn tìm chân con ba ba đã không may sờ vào miệng bị nó đớp một nhát. Cũng may theo phản xạ, anh Xướng kịp rụt tay lại nên chỉ bị nó táp vào mu bàn tay làm rách cả miếng thịt, máu chảy lênh láng. Sau khi băng bó tạm thời, anh Xướng được mọi người cho về để lên trạm xá xã khâu mất gần chục mũi. “Chắc lúc đó nó no chứ nếu đói, phàm ăn thì có lẽ mất cả cánh tay chứ không phải chỉ cắn ở mu bàn tay cậu Xướng”, anh Nở kể.
Lúc này, con ba ba quyết leo lên bờ đập bò thoát thân. Khi cả thân hình con ba ba vừa lộ ra khỏi mặt nước thì cũng là lúc những người có mặt hoảng hốt bởi nó quá to, trông như một con quái vật miệng phát ra tiếng thở phì phì như trâu mộng làm cho ai chứng kiến cũng cảm thấy lạnh sống lưng, tóc gáy rựng đứng. Có người toan bỏ chạy bởi từ lúc cha sinh mẹ đẻ chưa khi nào nghe kể về con ba ba to như thế. Sau một thoáng giật mình, nhưng nghĩ tiếc công chiến đấu với con ba ba cả ngày trời nên mọi người lại hò nhau bao vây, dùng đòn sóc chặn đường rồi xúm vào nắm lấy chân lật ngửa con ba ba lên.
“Đúng là ở dưới nước con ba ba có sức khỏe phi thường, kể cả trên bờ nó cũng có thể léo lê tất cả những thứ nào cố ngăn cản lại, nhưng khi đã bị lật ngửa lên thì con ba ba trở nên vô hại, 4 chiếc chân cứ ngoáy lộn lên không trung”, anh Nở kể. Lúc này mọi người dùng dây chão trâu buộc 4 chân con ba ba lại như buộc lợn. Xong việc thì mặt trời đã ló trên ngọn núi phía đông. Mọi người hò nhau khiêng lên ba ba lên đường cái nhưng chẳng ai dám đi trước vì sợ nó cắn.
Một nhóm người chạy về thuê xe công nông của gia đình ông Bách trong xóm ra để chở ba ba trở về. Dù chiếc công nông với trọng tải trên một khối, nhưng vẫn phải xếp nghiêng con ba ba mới vừa thùng xe. Ba ba khổng lồ được đưa về xóm Chăm Mát. Hay tin, chỉ sau vài tiếng đồng hồ, người dân khắp mọi nơi đổ về xóm Chăm Mát để xem đông đến nỗi các con đường vào xóm đều tắc nghẽn. Có người nhìn thấy trên đầu ba ba có hình giống như chữ thọ, trên lưng có hoa văn giống như ở đền phủ thì quả quyết đó là con vua thủy tề phải mang ra sông Đà thả nếu không muốn thủy tề nổi giận. Mọi người loay hoay chưa biết phải làm thế nào với con ba ba khổng lồ này…
Khi cả thân hình con ba ba vừa lộ ra khỏi mặt nước thì cũng là lúc những người có mặt hoảng hốt bởi nó quá to, trông như một con quái vật miệng phát ra tiếng thở phì phì như trâu mộng làm cho ai chứng kiến cũng cảm thấy lạnh sống lưng, tóc gáy dựng đứng.
Nguồn : Laodong