Chuyên gia về hiện tượng siêu thường: “Ma nhập” và “ma ám” dưới góc nhìn tâm lý học

Peter Sacco là một nhà tâm lý học từng viết về nhiều chủ đề khác nhau, bao gồm hiện tượng ma ám, nhập hồn, và poltergeist. Đứng trên góc độ của một nhà tâm lý học và một người chuyên nghiên cứu những hiện tượng huyền bí này, ông có một cái nhìn khá đặc thù.

(Ảnh nền: Arda Savascıogulları/iStock/Thinkstock; Ảnh bên phải: Anki Hoglund/iStock/thinkstock)

(Poltergeist là thuật ngữ chỉ một hồn ma hay tinh linh được cho là nguyên nhân của các tác động vật lý như tạo ra tiếng động lớn hay di chuyển vật thể)

Ông Peter Sacco sinh sống tại một khu vực ở phía bên bờ Canada của Thác nước Niagara, ở một thành phố gọi là St. Catherines. Khu vực này có thể được cho là một trong những địa điểm ghi nhận được nhiều trường hợp ma ám nhất tại Bắc Mỹ, ông nhận định, từ đó cung cấp cho ông nhiều trường hợp điều tra ngay gần nhà. Ông Sacco cũng là một giáo sư ngành tâm lý học tội phạm, người dẫn chương trình “Những nơi bị ma ám nhất vùng Niagara (Niagara’s Most Haunted)”, và tác giả của một cuốn sách được công bố gần đây với tiêu đề “Niagara huyền bí: Những trường hợp bí ẩn và rùng rợn (Paranormal Niagara: Cases of the Mysterious and the Macabre)”.

Peter Sacco, giáo sư ngành tâm lý học tội phạm – một người chuyên nghiên cứu các hiện tượng huyền bí. (Ảnh: torontosun)

Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc trích dẫn sơ lược một trường hợp nổi tiếng được thảo luận trong cuốn sách của ông. Sau đó, chúng ta sẽ đến với phần câu hỏi và trả lời (Q&A), trong đó Đại Kỷ Nguyên sẽ phỏng vấn ông Sacco cách thức ông nắm bắt được tâm lý của những người báo cáo đã trải nghiệm các hiện tượng này, các nhân chứng khác, và ngay cả chính những hồn ma, nếu chúng thực sự tồn tại!




Tháng 2/1970, một poltergeist xuất hiện tại thành phố St. Catherine đã thu hút được sự chú ý của ngay cả MC Johnny Carson, khi ông đề cập đến nó trong chương trình “The Tonight Show” của mình.

Sau khi nghe thấy những tiếng va đập mạnh từ các bức tường của một căn hộ, nhiều người hàng xóm xung quanh đã gọi báo cảnh sát. Nhiều nhân viên cảnh sát đã xông vào ngôi nhà, chỉ để phát hiện ra một thứ gì đó hoàn toàn khác biệt so với một vụ bạo hành gia đình như họ phỏng đoán trước đó.




Ông Peter Sacco đã phỏng vấn các viên cảnh sát, bao gồm ông Bod “Scotty” Crawford, viên cảnh sát chính phụ trách trường hợp này. Họ đã được chứng kiến nhiều sự việc kỳ lạ.

Ông Crawford đã tận mắt chứng kiến một cậu bé trong gia đình sinh sống ở đó đang ngồi trên một chiếc ghế dường như có thể tự rời khỏi mặt đất và bay xung quanh căn phòng. Một lần khác, hai sĩ quan cảnh sát được gọi đến căn hộ đã trông thấy cậu bé này đang bị một chiếc ghế đè chặt xuống đất. Khi một trong hai sĩ quan cố gắng kéo chiếc ghế ra, anh nhận thấy chiếc ghế đã bị giữ chặt ở đó bởi một luồng lực mạnh mẽ phi thường [lớn hơn trọng lực chiếc ghế]. Anh đã không thể xê dịch được nó. Sau vài phút, chiếc ghế đã tự động “thả” cậu bé ra.

Sau đó một chiếc đĩa đã bay ngang qua căn phòng, như bị ném bởi một bàn tay vô hình, nhắm thẳng vào đầu của viên cảnh sát. May mắn thay, anh đã tránh được, rồi nhanh chóng rời đi cùng đồng nghiệp, và nói rằng bất kỳ điều gì đang xảy ra trong căn hộ này, đều không phải là việc cảnh sát có thể giải quyết.

Các linh mục đã [được mời] đến căn hộ. Linh mục đầu tiên đến nơi đã bị một chiếc ghế quăng vào chân như khi người ta ném quả bóng bowling vào một chai ky. Sau khi các linh mục lưu lại một khoảng thời gian tại căn hộ, hiện tượng kỳ dị này đã dần biến mất.

Ông Crawford cũng đã miêu tả lại một lần nọ: “Cậu bé lúc đó đang ngồi trên đùi của một người lớn và một thứ gì đó ‘đang cố gắng giằng cậu ta ra’. Một vài viên cảnh sát đã cố gắng giữ chặt cậu bé lại khi sự việc xảy ra. Cảm giác giống như một thứ gì đó siêu thường đang cố gắng giật mạnh cậu bé ra xa”.




Ông Crawford nói rằng ông chắc chắn cậu bé đó không giả bộ chút nào. Cơ thể cậu và các món đồ khác đều đã bị tác động bởi một luồng lực đột ngột như vậy. Một số sự kiện khác, như chiếc ghế sofa và chiếc giường lơ lửng trên không trung, đều chưa thể có một cách giải thích hợp lý. Họ cũng đã điều tra các nguồn phát âm thanh tiềm năng khác trong các dãy tường, bao gồm hệ thống sưởi và các loài động vật như chuột, nhưng đều đã loại trừ chúng

Poltergeist được cho là kết quả của công năng dịch chuyển đồ vật từ xa. Nhân vật trung tâm của hiện tượng này, trong trường hợp này là cậu bé trong căn hộ, có thể đã vô tình phát xuất một trạng thái ý thức tư tưởng trong môi trường vật lý xung quanh. Học cách sử dụng công năng dịch chuyển đồ vật từ xa có thể giúp giải quyết tình huống trong những trường hợp loại này, ông Sacco nói.

Phần câu hỏi và trả lời
Sự kỳ thị xoay quanh những hiện tượng loại này có thể làm chùn chân nhiều người muốn thảo luận, tìm hiểu về chúng. Tuy nhiên trong câu chuyện này cảnh sát đã nghiêm túc đối đãi với hiện tượng poltergeist và công khai thảo luận về nó như một loại hiện tượng siêu nhiên. Ông có ý kiến gì về vai trò và tầm ảnh hưởng của trạng thái tâm lý đám đông trong những tình huống loại này, cả dưới góc độ của sự lo lắng không nhận được sự chấp thuận của đám đông hoặc cách thức nhiều người có thể có chung một trạng thái ảo tưởng/ảo giác?

Sacco: Trước hết, thông qua nhiều năm giảng dạy bộ môn tâm lý học tội phạm và làm việc cùng cảnh sát, tôi biết được một điều: cảnh sát sẽ chẳng bao giờ ký tên vào bất kỳ thứ gì như vậy, bởi vì họ thường là những người đầu tiên không tin vào những thứ này … Vậy nên khi tôi bắt gặp một số cảnh sát bảo tôi rằng đây chính là những gì đã xảy ra—trước hết, họ được lợi gì từ việc này? … Chẳng qua là vì đã có quá nhiều nhân chứng ở đó.




Cũng có một người bảo tôi rằng các cảnh sát đã bị mắc chứng rối loạn phân ly tập thể (mass hysteria). Khi chúng ta thấy có nhiều cảnh sát từ nhiều ban ngành đều đi vào trong đó, tôi không chấp nhận giả thuyết cho rằng cảnh sát có thể dễ dàng bị thôi miên tập thể hay bị rối loạn phân ly tập thể như vậy, bởi vì chuyện đó đơn giản là không thể.

[Nếu thật sự là trường hợp như vậy,] thì tại sao các viên cảnh sát không bị rối loạn phân ly tập thể khi họ nhận được một bản báo cáo về UFO? …

[Trong trường hợp này] chúng ta có những viên cảnh sát rất đặc thù… họ đều có bối cảnh khác nhau, hệ thống niềm tin khác nhau trên phương diện tôn giáo, và chúng ta còn có một công tố viên nhà nước, một người chẳng có liên quan gì đến những viên cảnh sát này. Anh ta bước vào căn hộ… và nhìn thấy ba người lớn đang ngồi trên một chiếc ghế sofa bay bổng lên khỏi mặt đất… và anh ta đã chạy biến ra ngoài mau chóng đến nỗi, chẳng có gì đáng cười hết ở đây …

Được gặp mặt từng người bọn họ và quan sát nét biểu cảm trên gương mặt của họ và cách thức họ miêu tả sự việc lúc đó… điều đó nói lên rất nhiều điều. Do vậy tôi tin tưởng những gì họ đã chứng kiến, hoàn toàn tin tưởng.

Một số người tin tưởng vào sự tồn tại của hồn ma nói rằng chúng là các linh hồn với những công việc chưa hoàn thành hoặc có sự lưu luyến mạnh mẽ với cuộc sống nơi trần thế… Nếu các hồn ma thực sự xuất hiện trong các trường hợp báo cáo bị ma ám, ông có hiểu biết gì về trạng thái tâm lý của bản thân các hồn ma đó?




Ông Sacco: Khi tôi trao đổi với những chuyên gia trong ngành, các nhà cận tâm lý học và những người tương tự,  tôi đã nhận được một vài câu trả lời. Một trong số chúng là, vì chúng ta sống trong một khu vực bị tàn phá nặng nề bởi nhiều cuộc chiến tranh—Đại chiến năm 1812 giữa Hoa Kỳ và Anh Quốc, với rất nhiều cái chết bi thảm—một số những linh hồn này thậm chí không biết rằng mình đã bị giết chết. Một số linh hồn bị đánh bật khỏi không gian [vật chất] này mau chóng đến nỗi họ vẫn tưởng rằng một phần [ý thức/cơ thể] của mình vẫn còn lưu lại nơi đây…

Những người khác cho rằng đây chỉ là năng lượng, năng lượng tồn đọng, giống như một tấm ảnh chụp lấy liền Polaroid. Một khi một người hoạt động tại một địa điểm nhất định, họ sẽ phát tán năng lượng loại này, và loại năng lượng này sẽ lưu tồn tại thời điểm đó, nếu chúng ta muốn gọi nó là ‘ether vũ trụ’ … một số người có thể nhìn thấy chúng.

Lấy ví dụ, một số người có thể nhìn thấy các hào quang … Tôi chưa từng gặp ai có thể phủ nhận 100% sự tồn tại của các hào quang. Nếu tôi chỉ tay lên Mặt Trăng và nhìn thấy một vòng sáng bao quanh Mặt Trăng, và đó là năng lượng đang phát tán, thì nó được gọi là gì? Đó là một hào quang. … Hào quang tồn tại, bởi vì nó là nhiệt lượng được phát tán [ra xung quanh].

Ông Sacco: Tôi chắc chắn phải nói “Có” đối với khả năng xảy ra trong một số trường hợp. Tôi nghĩ chúng ta nên có một tâm trí cởi mở. Hãy thực tế một chút, chúng ta không biết tất cả. …Ngay cả khi bạn chấp nhận vụ nổ Big Bang như một lý thuyết về nguồn gốc khai sinh của vũ trụ, vậy thì ai đã tạo ra vụ nổ Big Bang? … Chúng ta [rốt cuộc] lại quay trở về khoảng không của sự bí ẩn.




Cá nhân tôi nghĩ rằng trước khi thế giới này tồn tại, đã có một trí tuệ, một đấng sáng tạo, một thực thể, một vị thần khai sáng. Tôi tin rằng chúng ta chắc chắn phải cân nhắc đến khả năng tồn tại những thứ như ma quỷ hay những thực thể khác, bất kể chúng ta muốn gọi chúng là gì đi nữa, tồn tại trong thế giới bí ẩn này.

Một số, và thậm chí nhiều hiện tượng siêu thường được báo cáo bị cho là trò giả mạo. Những yếu tố tâm lý nào có thể thúc đẩy một người nào đó giả mạo chuyện này?  

Ông Sacco: Một số người, nếu họ đang giả mạo nó, có thể đã mắc một chứng bệnh tâm lý gọi là Hội chứng Münchausen.

Chú thích: Hội chứng Münchausen đã được trang web y khoa WebMD định nghĩa là: “một hội chứng rối loạn thần kinh trong đó một người liên tục và cố ý hành xử như thể anh ta hay cô ta mắc một chứng bệnh về thể xác hoặc tâm thần, trong khi anh ta hay cô ta không thật sự bị bệnh. Hội chứng Münchausen được nhìn nhận là một chứng bệnh tâm lý vì nó có liên hệ với những khúc mắc tâm lý nghiêm trọng”. Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ định nghĩa hội chứng Münchausen như sau: “Một chứng bệnh tâm lý và một hình thức bạo hành trẻ em. Người trông trẻ, thường là một bà mẹ, có thể tạo ra các triệu chứng giả hay gây nên các triệu chứng thật để làm đứa trẻ trông như đang bị ốm”.




Việc này có thể được thực hiện trước hết để thu hút sự chú ý… nó sẽ mang đến cho họ một cảm giác như được quan tâm chăm sóc. Giống như cái được gọi là làm bộ (feigning), trong đó một người có thể giả bệnh để né tránh trách nhiệm với điều gì đó, hoặc để thu hút sự chú ý… hoặc để có được điều gì đó, như lừa đảo để lấy tiền bảo hiểm … Nó có thể chỉ là do [một suy nghĩ đơn giản như sau] “Tôi đang sống trong căn hộ này, tôi không muốn trả tiền thuê nhà, tôi ghét nơi này. Tôi không thể cắt hợp đồng thuê nhà, vì vậy tôi sẽ ngụy tạo một poltergeist’.

… Đây có thể là một trò đùa, có thể cho mục đích gây cười, hoặc có thể họ chỉ muốn chơi khăm ai đó.

Là một nhà tâm lý học, ông phụ trách đánh giá sức khỏe tâm thần của mọi người. Là một tác giả và một người dẫn chương trình truyền hình chuyên công khai thảo luận về những hiện tượng kỳ lạ này, có lẽ ông đã được nghe nhiều người kể về trải nghiệm của họ. Liệu có một vài dấu hiệu nào đó có thể giúp ông đo lường tính chân thực của một câu chuyện được nghe kể hay không?

Sacco: Phải có một mức độ tin cậy nào đó—người kể chuyện có một hoặc nhiều hơn các nhân chứng, hoặc có một câu chuyện tương tự có thể phần nào củng cố tính xác thực của câu chuyện nguyên gốc … Tôi cũng hy vọng [câu chuyện được kể] có một ý nghĩa lịch sử nào đó.


Chúng tôi đã viện đến—nói thẳng ra—yếu tố hoang đường.

Có một lần chúng tôi đang thực hiện một cảnh quay … nơi có một cái xưởng xay bột cũ đã hoạt động vào khoảng 100 năm trước. Có nhiều người đã chết và liên tục có nhiều người nhìn thấy các ngọn lửa ma trơi … và một số người còn nghe thấy những tiếng kêu gào.

Cái đêm chúng tôi tiến hành quay … Tôi đã trông thấy ê kíp làm phim … đang lắng nghe bốn người say rượu kể cho họ một câu chuyện ma … [Một trong những người say rượu nói rằng ông từng có] một chiếc thuyền bị ma ám và hồn ma này chỉ đến để chực ăn thịt heo xông khói trong tủ lạnh của ông”.

Nguồn: DKN – Tác giả: Tara MacIsaac,

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *