Năm 2021, các nhà khoa học trên thế giới đã có nhiều khám phá và bước tiến mới trong các lĩnh vực khác nhau. Cùng điểm lại 10 cột mốc khoa học quốc tế nổi bật nhất trong năm qua.
Công nghệ mRNA sẽ giúp con người đối phó với nhiều căn bệnh trên toàn thế giới trong tương lai. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Chinh phục sao Hỏa, bắt đầu cuộc tìm kiếm dấu hiệu của sự sống
Vào ngày 18 tháng 2, tàu thám hiểm Perseverance của NASA đã hạ cánh xuống bề mặt sao Hỏa và tìm thấy các hợp chất hữu cơ có chứa liên kết carbon-hydro trong một số loại đá mà họ nghiên cứu tại miệng núi lửa Jezero.
Cơ quan Vũ trụ châu Âu cũng bước đầu phát hiện ra “một lượng nước đáng kể” ẩn dưới bề mặt sao Hỏa ở khu vực Grand Canyon. (Ảnh: Pixabay)
Vào tháng 12, tàu thăm dò ExoMars của Cơ quan Vũ trụ châu Âu cũng bước đầu phát hiện ra “một lượng nước đáng kể” ẩn dưới bề mặt sao Hỏa ở khu vực Grand Canyon.
Cách đây không lâu, robot Chúc Dung ngày 22/5 cũng chính thức lăn bánh khám phá vùng đồng bằng Utopia Planitia rộng lớn ở phía Bắc sao Hỏa.
Những thành tựu này cùng với các sứ mệnh khác trên và xung quanh sao Hỏa đã thay đổi cách nhìn và cách hiểu của nhân loại về hành tinh “hàng xóm” của Trái đất.
Tàu thăm dò đi vào bầu khí quyển của Mặt trời lần đầu tiên
Ra mắt vào năm 2018, tàu thăm dò Mặt trời Parker của NASA đã đạt được điều mà con người chưa thể làm được trước đó, đó là đi vào bầu khí quyển của Mặt trời (hay còn gọi là vùng đăng quang) ở khoảng cách xa. khoảng 8,1 triệu dặm (13 triệu km) trên bề mặt của ngôi sao này.
Tàu thăm dò Mặt trời Parker của NASA đi vào bầu khí quyển của Mặt trời. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Bằng cách đi vào và lấy mẫu bầu khí quyển của Mặt trời, các nhà khoa học cho biết, Parker đã đạt được một thành tựu khoa học tương tự như khi con người hạ cánh lên Mặt trăng.
Đây có thể là một bước nhảy vọt khổng lồ cho khoa học năng lượng mặt trời, khi nhân loại tìm ra nguồn cung cấp năng lượng cho Mặt trời và các ngôi sao khác trong thiên hà nơi chúng ta sinh sống.
Cuộc đua vào không gian của các tỷ phú tư nhân
Năm 2021 là một năm rất đặc biệt đối với ngành Khoa học vũ trụ, khi các tập đoàn lớn đã thực hiện thành công các chuyến bay tư nhân vào không gian, và sau đó trở về Trái đất an toàn.
Chưa bao giờ trong lịch sử loài người, toàn bộ quá trình để ngồi trong một cabin, sau đó bay lên không gian, và sau đó quay trở lại Trái đất, lại dễ dàng đến vậy. Điều đặc biệt là bất kỳ ai cũng có thể tham gia hoạt động này, dù hành khách là sinh viên đại học, hay cụ bà 82 tuổi.
Tất nhiên, chi phí để thực hiện mỗi chuyến bay như vậy vẫn lên tới hàng tỷ đô la và nằm ngoài khả năng của 99% chúng ta. Tuy nhiên, điều khác biệt là hiện tại, một tương lai vươn tới những vì sao đã nằm trong lòng bàn tay của chúng ta, chứ không chỉ là một “giấc mơ xa vời”.
Robot sống đầu tiên trên thế giới có thể sinh sản
Robot “sống” đầu tiên trên thế giới, được hình thành từ tế bào gốc của loài ếch có móng vuốt châu Phi (Xenopus laevis), rộng chưa đầy 1mm, có một hình thức sinh sản hoàn toàn mới, không giống bất kỳ hình thức nào khác bất kỳ động vật hoặc thực vật nào được khoa học biết đến.
Theo đó, những robot có tên xenobots này ban đầu có hình cầu và cấu tạo từ khoảng 3.000 tế bào, nhưng sau đó có thể được nhân bản trong một số điều kiện đặc biệt.
Trong khi công nghệ xenobot đang ở giai đoạn sơ khai và chưa có bất kỳ ứng dụng nào trong thế giới thực, sự kết hợp giữa sinh học phân tử và trí tuệ nhân tạo này có thể được sử dụng trong một loạt các nhiệm vụ trong cơ thể và môi trường. trường học trong tương lai.
Trái đất trở nên khắc nghiệt hơn do biến đổi khí hậu
Vào giữa tháng 2, một đợt lạnh chưa từng có đã bất ngờ đổ bộ vào Texas, Mỹ với nhiệt độ xuống -18⁰C ở nhiều nơi.
Lũ lụt hủy diệt ở bang Rhineland của Đức và các khu vực xung quanh. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Vào tháng 3, tại Bắc Kinh, Trung Quốc đã xảy ra trận bão cát tồi tệ nhất trong một thập kỷ gần đây. Bầu trời chuyển sang màu cam như sương khói và ô nhiễm khiến chất lượng không khí trở nên nguy hiểm.
Vào mùa hè, nhiều nơi đón nhận mức nhiệt kỷ lục như ở Matxcova, Nga lên tới 34,8 độ C hay nhiều nơi ở Mỹ, Canada cũng lên tới hơn 50 độ C.
Vào tháng 7, lũ lụt thảm khốc đã cướp đi sinh mạng của hơn 300 người ở tỉnh Hà Nam, miền Trung Trung Quốc. Trong khi đó, tại châu Âu, gần 200 người thiệt mạng do mưa xối xả gây lũ lụt ở Đức, Bỉ và Hà Lan.
Trí tuệ nhân tạo dự đoán cấu trúc 3D của protein trên cơ thể người
Vào tháng 7, thế hệ thứ hai của thuật toán AlphaFold, được sử dụng bởi công ty DeepMind, đã tạo ra một bản đồ toàn diện về cấu trúc protein cho gần 99% tất cả các protein của con người, bao gồm hàng chục nghìn cấu trúc. Các cấu trúc cho các thành phần cực kỳ quan trọng của cơ thể người đã bị thiếu trong các mô hình thí nghiệm trước đó.
Không chỉ vậy, thuật toán tiên tiến còn có thể dự đoán tường tận về sự tương tác của các phân tử bên trong tế bào sống, từ đó góp phần đưa chúng ta đến một bước quan trọng trong việc tìm hiểu động lực học của cơ thể con người, lực của tế bào sống.
Hộp sọ “Người rồng” làm phức tạp cây phả hệ loài người
Được mô tả là phát hiện hóa thạch quan trọng nhất trong 50 năm, một hộp sọ được tìm thấy, ẩn dưới đáy giếng ở đông bắc Trung Quốc trong hơn 80 năm, có thể viết lại quá trình tiến hóa của loài người.
Dựa trên các đặc điểm nguyên thủy được tìm thấy trên hộp sọ, đây có thể là họ hàng tiến hóa gần nhất của người hiện đại trong số những người cổ đại được biết đến như người Neanderthal và Homo erectus.
Được mệnh danh là “Người rồng”, mẫu đầu lâu đại diện cho một nhóm người sống ở Đông Á cách đây ít nhất 146.000 năm.
Thiên thạch Winchcombe rơi ở Anh chứa “mầm sống”
Ngày 28/2, một thiên thạch nặng gần 300 gram đã rơi ở Anh. Tảng đá nhỏ, tên là Winchcombe, có niên đại rất sớm của Hệ Mặt trời, khoảng 4,6 tỷ năm trước.
Các nhà khoa học cho biết, đá được hình thành từ carbon chondrite, vật chất nguyên thủy và nguyên thủy nhất trong Hệ mặt trời và được biết là có chứa chất hữu cơ và axit amin, những thành phần cho sự sống, các nhà khoa học cho biết.
Mặc dù không có dấu vết của hoạt động sinh học trên Trái đất cho đến gần một tỷ năm sau khi Hệ Mặt trời hình thành, việc nghiên cứu các thiên thạch như Winchcombe có thể cung cấp cho chúng ta manh mối về các nguyên liệu hóa học tạo ra sự sống trên Trái đất.
Thức ăn nhân tạo bùng nổ
Vào tháng 7, một công ty ở Pháp đã sản xuất gan ngỗng nhân tạo đầu tiên trên thế giới từ tế bào gốc của vịt.
Vào tháng 8, Đại học Osaka đã sử dụng các tế bào gốc từ thịt bò Wagyu nổi tiếng để tạo thành thịt in 3D có chứa cơ, mỡ và mạch máu theo cách sắp xếp tương tự như miếng bít tết thông thường.
Vào tháng 10, Nestle đã giới thiệu sản phẩm thay thế trứng vEGGie chứa protein đậu nành, axit béo omega 3 và Vrimp, tôm chay làm từ rong biển, đậu Hà Lan.
Những sản phẩm này mang tính đột phá vì chúng mang lại trải nghiệm tương đương cho người tiêu dùng mà không cần chăn nuôi tốn kém và tác động lớn đến môi trường cũng như không cần giết mổ gây tranh cãi về mặt đạo đức.
Vaccine mRNA thay đổi cách loài người tiếp cận bệnh tật
Các nhà khoa học hy vọng rằng công nghệ mRNA sẽ giúp con người đối phó với nhiều căn bệnh trên toàn thế giới trong tương lai. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Đằng sau cuộc chiến chống lại đại dịch, các nhà khoa học đang âm thầm nghiên cứu thứ chắc chắn sẽ được công nhận là một trong những thành tựu khoa học và y tế vĩ đại nhất của thế kỷ 21: công nghệ vắc xin yêu cầu mRNA.
Công nghệ này hoạt động bằng cách dạy các tế bào cách tạo ra protein, từ đó giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch bên trong cơ thể chúng ta. Vaccine mRNA bước đầu đã cho thấy khả năng tạo ra kháng thể chống lại Covid-19, mang lại hy vọng ngay cả khi các biến thể như Omicron tiếp tục xuất hiện.
Các nhà khoa học hy vọng rằng công nghệ mRNA sẽ giúp con người đối phó với nhiều căn bệnh trên toàn thế giới trong tương lai.
Nguồn: NTDVN
- Loạn dưỡng loài – Hội chứng ám ảnh tâm lý khó hiểu thời hiện đại
- Thời kỳ tuyệt chủng nghiêm trọng nhất cũng là lúc Trái đất “nặng mùi” nhất
- 4 phát hiện khảo cổ học lớn nhất 2021, một có thể “thay đổi lịch sử”